مسجد، خانه جوانان، فرهنگ و کار

مسجد در فرهنگ ایرانی‌اسلامی همیشه محور زندگی اجتماعی بوده است؛ اما امروز برخی از محلات با کاهش حضور جوانان در مسجد مواجه‌اند. بخشی از این مسئله به مهاجرت خانواده‌ها و کاهش جمعیت بومی مرتبط است و بخشی دیگر به کم‌رنگ شدن نقش جوانان در فعالیت‌های مسجد بازمی‌گردد.

در دهه‌های گذشته، مسجد تنها محل عبادت نبود؛ بلکه فضایی برای شور، رقابت و دوستی میان نوجوانان و جوانان بود. تیم‌های ورزشی مسجدی، برنامه‌های فرهنگی و دوره‌های قرآنی، روح تازه‌ای به محله می‌بخشید و جوانان با افتخار نام مسجد خود را در مسابقات مطرح می‌کردند.

این فضای سرزنده امروز کمتر دیده می‌شود و بسیاری از مساجد از نبود فعالیت‌های جوان‌پسند رنج می‌برند. اگر می‌خواهیم مسجد دوباره به جایگاه گذشته بازگردد، باید نقش جوانان را احیا کنیم و به آنان میدان مشارکت دهیم تا بتوانند جریان‌ساز باشند.

سپردن بخشی از مدیریت فرهنگی و اجرایی مسجد به جوانان، نه‌تنها موجب افزایش انگیزه نسل جدید می‌شود، بلکه روح تازه‌ای در فضاهای مسجدی ایجاد می‌کند. این اقدام، زمینه شکل‌گیری فعالیت‌های منظم، خلاقانه و مورد نیاز جامعه محلی را فراهم خواهد کرد.

مساجد می‌توانند محلی برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک باشند و برخی اماکن یا املاک مسجدی با اجاره‌های حمایتی در اختیار جوانان قرار گیرد. این رویکرد، نمونه‌ای عملی از اقتصاد مقاومتی و حمایت از کارآفرینی محلی در دل مسجد است.

اگر مسجد بتواند یک کارگاه کوچک تولیدی، هنری یا خدماتی را با مدیریت جوانان راه‌اندازی کند، هم درآمد پایدار ایجاد می‌شود و هم ارتباط نسل جدید با مسجد تقویت خواهد شد. این حضور فعال، مسجد را دوباره به نقطه اتصال اجتماعی تبدیل می‌کند.

در کنار آن، هدایت نذورات و کمک‌های خیرین مسجد به سمت فعالیت‌های ماندگار فرهنگی و مهارتی، ارزش افزوده بیشتری ایجاد می‌کند. حمایت از ایده‌های خلاقانه و کمک به ایجاد شغل برای جوانان مسجدی، می‌تواند اثرات بلندمدت و پایدار داشته باشد.

بازتعریف نقش مسجد در حوزه رسانه‌ای نیز اهمیت دارد. آموزش تولید محتوا، سواد فضای مجازی و شیوه‌های کسب درآمد سالم در رسانه می‌تواند برای نوجوانان جذاب باشد و حضور آنان در فعالیت‌های مسجد را افزایش دهد.

هرچند فعالیت‌های فرهنگی، آموزشی و اقتصادی در مسجد اهمیت دارد، اما پیام اصلی مسجد همچنان تکیه بر معنویت و تربیت اخلاقی است. مسجدی که پایگاه ایمان، فرهنگ و کار باشد، همیشه زنده و سرشار از حضور جوانان خواهد ماند.